آبی که برای آشامیدنی های گازدار مصرف می شود باید آهن و منگنز نداشته باشد زیرا در غیر این صورت آنها را بدمزه می کند و کدورت آب نیز باید از یک کمتر و بعلاوه آب بیرنگ، بدون مزه و بی بو و بدون مواد آلی باشد.
همچنین مواد شیمیایی آب تصفیه شده باید بقسمی در حال تعادل باشد که رسوب یا کدورتی تولید نشود و میزان قلیایی آب از 100 میلیگرم در لیتر برحسب کربنات کلسیم نباید تجاوز کند .
سختی آن باید از 200 میلیگرم در لیتر برحسب کربنات کلسیم کمتر باشد زیرا قلیائیت زیادتر اسیدهایی را که برای معطر کردن آشامیدنی ها بکار می رود خنثی می کند و سختی زیادتر ممکن است باعث کدورت آشامیدنی ها شود.
کلرزنی یا استفاده از کلر به شکل های مختلف یکی از رایج ترین فناوری های گندزدایی فاضلاب است. کلر علاوه بر گندزدایی می تواند به منظور کنترل بوها، بالجینگ لجن و عوامل مزاحم(مثل پشه های ریز) نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
در سال 1979، بیشتر از 95 درصد تصفیه خانه های فاضلاب از سیستم کلرزنی برای گندزدایی پساب خود استفاده می کردند. در سال 1979، تقریبا 90 درصد از تصفیه خانه های بررسی شده از گاز کلر به منظور گندزدایی استفاده می کردند ولی در سال 2003 این میزان به 41 درصد کاهش پیدا کرد. بیشتر تصفیه خانه هایی که از گاز کلر استفاده می کردند به استفاده از هیپو کلریت تغییر فناوری داده و مابقی از فناوری ازن استفاده کردند.
از بین تصفیه خانه هایی که از گاز کلر استفاده می کردند، بیش از 50 درصد آن ها طوری طراحی شده اند که تا قبل از سال 2013 به فرآیند گندزدایی دیگری تغییر داده شوند. از بین این تصفیه خانه های طراحی شده جهت تغییر به فناوری ازن و مابقی جهت تغییر به فناوری هیپو کلریت طراحی شده اند. تولید در محل هیپو کلریت هنوز هم یک فناوری در حال رشد و ظهور محسوب شده و تنها 2 درصد از POTWsهای بررسی شده توسط WEF از آن استفاده می کنند.
گاز کلر و هیپو کلریت سدیم مایع، مهمترین ترکیبات کلر هستند که در تصفیه خانه های فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند. از هیپوکلریت کلسیم جامد به ندرت و آن هم در سیستم های خیلی کوچک استفاده می شود. ترکیبات شیمیایی کلر معمولا از منابع تامین خارجی خریداری می شوند ولی هیپوکلریت سدیم می تواند در محل نیز تولید شود.
رودخانه ها همواره جز اصلی ترین منابع تامین آب اجتماعات بشری بوده اند. از این رو، کیفیت آب رودخانه ها به طور وسیع مورد مطالعه قرار گرفته اند.
آب های سطحی به دو گروه :
آب ساکن
آب جاری
تقسیم می شوند.
رودخانه ها و نهرها را آب های جاری و دریاچه ها، مخازن و برکه ها را آب های ساکن می نامند. نهرها، کانال های طبیعی هستند که رواناب های سطحی و تراوش آب های زیرزمینی حوضه آبریز را جمع آوری می کنند.
در هیدرولوژی، نهرها برمبنای تعداد ریزابه های تشکیل دهنده آنها طبقه بندی می شوند. نهر مرتبه یک، اولین و کوچک ترین ریزابه است که بالادست نهر مرتبه دو قرار دارد. از ادغام حداقل دو نهر مرتبه یک، نهر مرتبه دو تشکیل می شود. نهر مرتبه سه نیز از ادغام حداقل دو نهر مرتبه دو تشکیل می شود. بهمین ترتیب، نهر مرتبه n از ترکیب حداقل دو نهر مرتبه n-1 به وجود می آید. معمولا به نهرهای مرتبه هفت و بزرگتر، رودخانه گفته می شود. رودخانه آمازون، بزرگترین رودخانه جهان،یک نهر مرتبه دوازده است
دبی هر رودخانه در طول سال متغیر است، به طوری که حداکثر آن در مدت پربارش و حداقل آن در مدت هوای خشک جاری است. رودخانه ای که همیشه در آن آب جریان دارد را رودخانه دائمی می نامند و دبی پایه چنین رودخانه ای ممکن است رواناب سطحی یا ذوب برف نباشد، بلکه از تراوش آب زیرزمینی و پساب تصفیه خانه فاضلاب باشد.
رودخانه ای که در مدت هوای خشک بدون آب باشد را رودخانه موقتی ( فصلی ) می نامند. سرعت های نوعی جریان آب در رودخانه ها بین 0/1 و 1/5 m/s، مرتبط با گسترده شیب بستر 0/02 تا 10 درصد است.
مشخصات و ویژگی های حوضه آبریز هر رودخانه تاثیر قابل ملاحظه ای روی دبی و کیفیت آب رودخانه دارد. معمولا در تابستان، با دمای زیاد و دبی کم، شرایط رودخانه بحرانی است و ظرفیت آلاینده پذیری آن به حداقل مقدار می رسد. ظرفیت آلاینده پذیری هر رودخانه، مقدار آلاینده ای است که می تواند بپذیرد، بی آنکه آثار سو بر آبزیان و انسان داشته باشد.
مهم ترین آلاینده های رودخانه ها را پاتوژن ها، مواد معلق، مواد اکسیژن خواه ( عمدتا مواد آلی زیست تخریب پذیر ) و مواد مغذی تشکیل می دهند.
پاتوژن های آب سطحی باعث مشکلات سلامت، از قبیل بیماری های پوستی و دستگاه گوارش می شوند. منشا پاتوژن های آب های سطحی عبارتند از : فاضلاب ها و پساب های تصفیه خانه ها، رواناب های شهری، زه آب های کشاورزی و فضولات حیوانی.
حضور مواد اکسیژن خواه در رودخانه باعث کاهش سطح اکسیژن محلول در پایین دست رودخانه می شود و عمدتا از طریق فاضلاب ها و پساب تصفیه خانه ها، رواناب های شهری و زه آب های کشاورزی وارد رودخانه ها می شود
ورود مواد مغذی، به خصوص نیتروژن و فسفر، در رودخانه ها منجر به رشد فراوان گیاهان آبزی، کاهش Do، کاهش جمعیت ماهیان مطلوب و نهایتا وقوع فرآیند بیش پرورش ( یوتروفیکاسیون ) می شود. تخلیه فاضلاب ها، پساب های تصفیه خانه ها، رواناب های شهری و زه آب های کشاورزی در رودخانه ها و نیز توسعه کشاورزی، جنگل داری و پارک در حریم رودخانه ها، باعث افزایش سطح مواد مغذی در آب می شود.
گسترده غلظت TDS در آب رودخانه های بزرگ بین 59 و 182 میلی گرم در لیتر و میانگین جهانی 120 میلی گرم در لیتر است.
در حالیکه در رودخانه های کوچک غلظت TDS ممکن است از کمتر از 50 میلی گرم در لیتر تا حدود 4000 میلی گرم در لیتر متغیر باشد.
پاتوژن ها ( میکروب های بیماری زا ) پس از ورود به بدن میزبان، با تهاجم و تکثیر در بافت های بدن، ممکن است به بیماری منجر شوند. از نظر بهداشتی، حضور پاتوژن ها در آب آشامیدنی موجب نگرانی انسان است. هر بیماری که پاتوژن عامل آن، از طریق آب آلوده وارد بدن شود را بیماری آب زاد می نامند.
وقتی شبکه آب آشامیدنی شهری به پاتوژنی آلوده شود، ممکن است تعداد زیادی از سکنه شهر را به طور همزمان مبتلا به بیماری کند.
پاتوژن ها در آب، جز گروه میکروب های دگرجازاد به شمار می روند، زیرا در دستگاه گوارش انسان و حیوانات خون گرم فراوان اند و معمولا از طریق فاضلاب ها وارد آب می شوند. وبا،حصبه، اسهال و اسهال خونی از بیماری های آب زاد متداولی اند که هنوز گاهی در کشورهای کمتر توسعه یافته،از طریق آب آشامیدنی آلوده، وقوع آنها همه گیر می شود.
برخی از تک یاختگان نیز جز پاتوژن در آب هستند که عمدتا موجب عفونت روده ای و ناراحتی های گوارشی می شوند. انگل موجودی است که به طور اجباری یا اختیاری در درون یا بر سطح موجود زنده دیگری زندگی می کند و برای ادامه زندگی به میزبان نیاز دارد.
انگل های آب،به طرق مختلف، همچون آشامیدن آب آلوده، خوردن سبزی های آلوده، تماس بدن با آب های کشاورزی و تماس بدن با لجن و خاک آلوده، به انسان منتقل می شوند. هر چند تقریبا بیماری های آب زاد انگلی در کشورهای توسعه یافته مشاهده نمی شوند، ولی هنوز در بسیاری از کشورهای توسعه یافته وجود دارند.
برای نمونه می توان از بیماری های آسکاریوزیس و شیستوزومازیس نام برد، که موجب عفونت های داخلی می شوند.
ویروس ها از ساختار ساده تری نسبت به دیگر موجودات زنده برخوردارند و همه آنها دارای زندگی انگلی بوده و برای حیات به میزبان نیاز دارند.
ویروس ها در خارج از بدن میزبان دارای فعالیت متابولیسمی نیستند، ولی می توانند برای مدتی زنده بمانند.
از ویروس های متداول موجود در فاضلاب، قادر به تولید عفونت داخلی، می توان از گونه های Enteroviruse, calicivirus, rotavirus, adenovirus, hepatitis a virus و hepatitis E virus نام برد.
هپاتیت از بیماری های آب زاد شناخته شده ای است که عوامل آن ویروس های هپاتیت هستند.
مثلا اینکه قادر است ترکیبات مختل کننده ی متابولیسم و سایر آلاینده های جزیی مانند فرآورده های دارویی مراقبتی را حذف کند و باعث افزایش اکسیژن محلول در پساب شود.
از میان سه فناوری تثبیت شده، ازن در تصفیه ی فاضلاب کمتر به کار رفته است . در نتیجه در برخی زمینه ها مانند بازدهی گندزدایی، اثر ازن بر پارامترهای کیفی پساب و راهبری آن خلا اطلاعاتی وجود دارد.