برای شروع مقایسه فاضلاب صنعتی با فاضلاب خانگی می تواند مفید باشد. فاضلاب خانگی در واقع فاضلاب تخلیه شده از سرویس های بهداشتی در مناطق مسکونی، اداره ها، اماکن تجاری، کارخانجات و موسسات گوناگون می باشد. این نوع فاضلاب، مخلوط پیچیده ای است که عمدتا حاوی آب ( تقریبا 99 درصد ) و اجزاء آلی و غیر آلی است. این اجزاء یا آلاینده ها شامل مواد معلق، محلول و کلوئیدی می باشد.
فاضلاب خانگی، حاوی فضولات انسانی و مقادیر زیادی از میکروارگانیسم ها است که برخی از این میکروارگانیسم ها می توانند ناقل بیماری هم باشند. اجزای غیرآلی شامل کلریدها و سولفات ها، اشکال گوناگون نیتروژن و فسفر و نیز کربنات ها و بی کربنات ها هستند. پروتئین ها و کربوهیدرات ها حدود 90 درصد ماده ی آلی موجود در فاضلاب خانگی را تشکیل می دهند. این مواد اولا ناشی از مدفوع، ادرار، فضولات غذایی و فاضلاب حاصل از حمام کردن، شستشو و لباسشویی بوده و ثانیا، بقایای صابون ها و سایر محصولات پاک کننده را نیز می توان در آن ها یافت.
فاضلاب خانگی دارای الگوی جریانی مشخصی در طول شبانه روز بوده و معمولا دو پیک را نشان می دهد، یکی به هنگام صبح، قبل از شروع ساعات کاری و دوم غروب بعد از این که مردم از محل کار خود به خانه برمی گردند.
فاضلاب های صنعتی بسته به نوع صنعت و مواد پردازش شده، ترکیبات بسیار متفاوتی دارند. برخی از این فاضلاب ها می توانند از لحاظ مواد آلی بسیار قوی، به سادگی قابل تجزیه ی بیولوژیکی بوده یا به طور بالقوه سمی باشند. این امر بدان معنی است که مقادیر TSS، BOD و COD ممکن است 10 تا هزاران میلی گرم در لیتر هم باشند.
به دلیل غلظت های بسیار زیاد مواد الی، فاضلاب های صنعتی ممکن است شدیدا دچار کمبود مواد مغذی باشند. برخلاف فاضلاب خانگی در فاضلاب صنعتیمقادیر PH ممکن است فراتر از محدوده ی 6 تا 9 باشد. همچنین این گونه فاضلاب ها ممکن است حاوی غلظت های بالای مواد فلزی محلول باشند.
در تصفیه ی فاضلاب دو محصول نهایی تولید می گردد، فاضلاب تصفیه شده که بسته به نوع تصفیه ی دفع آن در زمین یا جریان های آب بلامانع است و لجن های مایع و نیمه مایع که به علت وجود مقادیر قابل توجهی مواد جامد آلی قابل گندیدگی است و به شدت آلوده بوده و باید به نحوی از محیط تصفیه خانه جمع آوری و پس از تصفیه دفع گردد.
هزینه های اولیه جمع آوری، تصفیه و دفع لجن حدود 40-30 درصد کل هرینه های تصفیه ی فاضلاب است و این اعمال را باید از پردردسرترین مسائل تصفیه ی فاضلاب دانست، بهره برداری از تاسیسات تصفیه و دفع لجن نیز رقم قابل ملاحظه ای از کل هزینه های بهره برداری تصفیه خانه های فاضلاب می باشد.
لجن های حاصل از تصفیه ی فاضلاب بین 98-95 درصد آب دارد و اگر میزان آب محتوی آن ها به 70-60 درصد برسد به صورت مایع غلیظی که در لوله ها قابل سیلان است در آمده و با پمپ به راحتی می تواند از نقطه ای به نقطه ی دیگر انتقال داده شود.
اگر آب موجود در لجن به 60 درصد برسد حجم آن به 1/10 حجم اولیه خواهد رسید. چنان چه لجن های حاصل از تصفیه ی فاضلاب از طریق روش های مختلف تغلیظ گردد زمین مورد نیاز برای خشک شدن آن 2/3 زمینی که لجن مایع قبل از تصفیه نیاز دارد خواهد رسید. لجن های ناشی از تصفیه ی فاضلاب به علت در بر داشتن مقادیر قابل توجهی مواد جامد آلی مواد با ارزشی هستند، زیرا در روش های تصفیه ی لجن این مواد تولید کننده گازهایی نظیر متان بوده که ارزش ریالی از نظر انرژی دارند، علاوه بر آن لجن های تصفیه شده به علت داشتن مقادیر زیادی مواد مغذی گیاهی به راحتی در باروری زمین های کشاورزی می تواند به مصرف برسد.
در طبیعت میان نمک های معدنی نظیر نیترات ها ، فسفات ها، سولفات ها و … و ترکیبات آلی مانند پروتئین، انواع اسیدهای آلی، الکل و جز آن سیکل بسته ای به صورت زیر وجود دارد:
مواد معدنی با گرفتن گرمای ناشی از تابش خورشیدتوسط موجودات گیاهی جذب و تبدیل به مواد آلی می شوند. در این کنش و واکنش معمولا گیاهان اکسیژن آزاد می سازند. این پدیده فتوسنتز نامیده می شود. در مقابل حیوانات و از جمله باکتری ها با جذب اکسیژن مواد آلی ناپایدار را تبدیل به مواد پایدار معدنی کرده و دوباره به طبیعت باز می گردانند.
در یک تصفیه خانه ی فاضلاب هرگاه تصفیه ی مکانیکی برای کاهش آلودگی فاضلاب کافی نباشد، از کار موجودات زنده ای بنام باکتری های هوازی و یا باکتری های بی هوازی برای ادامه ی تصفیه فاضلاب استفاده می شود. کار یکان های تصفیه زیستی در تصفیه خانه همانند تشدید عملی است که به طور خودبخودی در طبیعت رخ می دهد. یعنی با ایجاد محیطی مناسب برای رشد و افزایش تعداد باکتری های نامبرده، مدت زمان تصفیه ی طبیعی را ، که ممکن است به چندین روز برسد، به چند ساعت کاهش می دهند.
دو گروه باکتری های هوازی و باکتری های بی هوازی جزو گروه باکتری های ساپروفیت هستند که مواد غذایی خود را برخلاف باکتری های انگلی از اجساد و پس مانده ی موجودات زنده تامین می کنند و به همین دلیل این دسته از باکتری ها کارگران تصفیه خانه ی فاضلاب نامیده می شوند.
گروهی از باکتری های هوازی موجود در فاضلاب بنام باکتری های نیترات سازنامیده می شوند که در شرایط مناسب محیط زیست به ترکیبات ازت دار مانند آمونیاک موجود در فاضلاب اثر کرده، آن ها را به ترتیب تبدیل به نیترات می کنند. همچنین گروه دیگری از باکتری ها بنام باکتری های نیترات زدا در فاضلاب هستند که در محیطی بدون اکسیژن به نیترات ها اثر کرده، آن ها را نخست به نیتریت ها و سپس به گاز ازت تبدیل و از فاضلاب بیرون می برند.
همانند سایر میکروارگانیسم ها، درجه ی گرما و درجه ی اسیدی PH فاضلاب و نیز مقدار اکسیژنی که به صورت مولکولی و محلولی و یا به صورت اتمی در ترکیبات گوناگون موجود در فاضلاب یافت می شوند، در مرگ و زندگی و شدت فعالیت این باکتری ها نقش اساسی را ایفا می کند.
فیلتر دیسکی ، جهت جداسازی ذرات معلق آب بکار گرفنه می شود .به دو دسته فیلتر دیسکی اتوماتیک و فیلتر دیسکی دستی تقسیم می شود. با استفاده از این فیلترها می تواند فیلترهای توری قدیمی را از دور خارج کرد.
برای جدا کردن ذرات معلق و کلوئیدی با مش های 5 میکرون، 20 میکرون، 50 میکرون، 100 میکرون، 130 میکرون و 200 میکرون از این فیلترها می توان استفاده کرد.
مهمترین مزیت این فیلترها این است که دیسک های فیلتر براحتی باز می شود و قابل شستشو می باشد و نیاز به تعویض ندارد. چون جنس دیسک های آن از پلی اتیلن است ، با مواد دیگر واکنشی نخواهد داشت.
جنس بدنه این فیلترها از پلی آمید است که در برابر گرما، سرما و ضربه مقاوم است.
کاربرد ازن در مرغداری
پرورش مرغ به شکل سنتی از زمان های خیلی قدیم در ایران معمول بوده است. گوشت مرغ بعنوان یکی از اصلی ترین غذاهای ایرانیان در جشن ها، مهمانی ها و مراسم مختلف بوده است. از آنجایی که گوشت قرمز قیمت بالاتری دارد بیشتر خانواده های ایرانی از گوشت مرغ جهت برآورده ساختن نیازهای پروتئین بدن خود استفاده می کنند.
یکی از مشکلات در مرغداری ها که باعث ایجاد انواع بیماری در مرغداری و همچنین تلفات و میزان رشد پایین در پرورش طیور بوجود می آید معضل بوی آمونیاک است. فضولات مرغ بمحض خروج و ترکیب با آب از اوره تبدیل به آمونیاک می شود.
در اثر رشد میکروارگانیسم ها و باکتری های بی هوازی، آمونیاک تبدیل به نیترات می شود. این واکنش در فاز اسیدی منجر به تولید سولفید هیدروژن می شود.
غلظت بالای سولفید هیدروژن باعث مرگ و میر و غلظت پایین آن باعث ایجاد بیماری های میکروبی و تنفسی در طیور می شود.
اثر گاز سولفید هیدروژن برای طیور بسیار آزاردهنده است. چشم جوجه در اثر برخورد گاز هیدروژن و آمونیاک دچار سوزش می گردد. این سوزش چشم باعث می گردد جوجه چشمش را بار نکند و خوراک دانه را مصرف نکند. در اثر عدم مصرف دانه جوجه سوهاضمه می گیرد و با ضعیف شدن بدن و سیستم ایمنی، جسم جوجه میزبان بیماری های بعدی می گردد. و به این صورت بیماری بیشتر و تلفات بالاتر می رود.
گاز ازن یک روش موثر و کارا برای این منظور است. عمل ضدعفونی با ازن به عنوان یک مکمل، تاثیر ضدعفونی با گاز ازن را در مرغداری ها دوچندان می شود. در شستشو با آب ازن دار نیازی به شستشوی مجدد نبوده و باقی مانده ای جز اکسیژن نخواهد داشت. ازن در بستر نفوذ می کند و آمونیاک موجود در هوای سالن را اکسید و تبدیل به ترکیبات بی ضرر می کند. طیف اثربخشی ازن وسیع بوده و ضمن تاثیر بر روی میکروارگانیسم ها، می تواند انگل ها، تک یاخته ها، جلبک ها، سخت پوستان و حتی کیست و اسپور را از بین ببرد.
روش ازن زنی به دو صورت در فرآیند ضدعفونی پایان دوره انجام می گیرد:
برای افزایش قابلیت توصیه می شود هر دو صورت ضدعفونی انجام شود.