فاضلاب های بهداشتی خالص تشکیل شده اند از فاضلاب دستگاه های بهداشتی خانه ها مانند: توالت ها، دستشویی ها، حمام ها، ماشین لباس شویی و ظرف شویی، پس آب آشپزخانه ها و یا فاضلاب بدست آمده از شستشوی قسمت های گوناگون خانه
آنچه در شبکه های گردآوری فاضلاب شهری، به نام فاضلاب خانگی جریان دارد بجز فاضلاب خانگی خالص دارای مقداری فاضلاب بدست آمده از مغازه ها، فروشگاه ها، تعمیرگاه ها، کارگاه ها، رستوران ها و موسسه هایی مانند آن ها نیز است که اجبارا در سطح شهر و به طور پراکنده وارد کانال های گردآوری فاضلاب می شوند.
به طور خلاصه یک تصفیه خانه فاضلاب شهری در مرحله مقدماتی شامل فرآیندهای آشغالگیری به منظور حذف ذرات درشت، دانه گیری جهت حذف دانه و در برخی موارد، چربی گیر برای حذف روغن و چربی می باشد. پس از تصفیه مقدماتی، تصفیه اولیه قرار دارد که شامل زلال سازهای اولیه یا آشغالگیرهای دهانه متوسط تا ریز جهت حذف ذرات کوچک تر می باشد. تصفیه ثانویه نیز معمولا شامل یک فرآیند بیولوژیکی هوازی نظیر فرآیند لجن فعال است. سیستم های بیولوژیکی اغلب شامل تانک یا تانک هایی جهت انجام واکنش های بیولوژیکی و پس از آن، زلال سازی ثانویه جهت حذف لجن فعال از پساب تصفیه شده، می باشند.
حذف مواد محلول و کلوییدی از فاضلاب می باشد. با توجه به محدودیت های تخلیه فاضلاب در خصوص میزان آمونیاک پساب خروجی، فرآیند بیولوژیکی می تواند به منظور تبدیل آمونیاک به نیترات ( نیتریفیکاسیون یا نیترات سازی ) به کار گرفته شود. در نهایت پساب تصفیه شده قبل از تخلیه گندزدایی می شود و لجن مازاد به صورت بی هوازی در تصفیه خانه های بزرگ و یا به صورت هوازی در تصفیه خانه های کوچک، تحت عمل هضم قرار گرفته و سپس آبگیری و دفع می گردد.
ماهیت این لجن عمدتا آلی است. در برخی موارد لازم است مواد مغذی ( نیتروژن و فسفر ) نیز حذف شوند. برای حذف نیتروژن، فرآیند بیولوژیکی را می توان به گونه ای طراحی کرد نت در طی آن، فرآیند دنیتریفیکاسیون یا نیترات زدایی انجام پذیرفته و نیترات در طی اکسیداسیون بیولوژیکی فاضلاب به گاز نیتروژن تبدیل شود. حذف فسفر نیز به روش تجمع زیستی در توده سلولی و سپس حذف آن از طریق دفع لجن اضافی، امکان پذیر می باشد. حذف بیولوژیکی فسفر به همراه فرآیند ترسیب شیمیایی با استفاده از آهک یا آلوم، افزایش می یابد. به کارگیری فرآیند ترسیب شیمیایی، کمیت و ماهیت لجن تولید شده دفعی را تغییر می دهد. در این صورت، مقدار لجن تا حد زیادی افزایش یافته و این لجن، با توجه به ماده منعقد کننده ای که به کار گرفته شده، حاوی مقادیر زیادی از آهک یا آلومینیوم می باشد.
یک گاز سمی است و موجب مسائل خطرناکی در تصفیه آب و فاضلاب می شود. تنفس هوای حاوی 0/1 درصد هیدروژن سولفید در کمتر از 30 دقیقه کشنده است.
هیدروژن سولفید بوی تخم مرغ گندیده می دهد. هیدروژن سولفید حتی به مقدار خیلی کم 0/05 میلیگرم در لیتر در آب مزه قهوه، چای ، تکه های یخ و سایر غذاها و نوشیدنی ها را تغییر می دهد.
گاز هیدروژن سولفید ( تنها یا محلول در آب و فاضلاب ) برای لوله ها، تانک ها، آب گرم کن ها، آهن، فولاد و مس خورنده است و رنگ ادوات نقره ای را سیاه می نماید. گاز هیدروژن سولفید دو مشکل جدی در تصفیه آب و فاضلاب بوجود می آورد:
چون هیدروژن سولفید در آب خیلی بی ثبات است با تلاطم هوادهی بآسانی و بسرعت از آب و فاضلاب خارج می شود.
در هر صورت، در مجاورت هیدروژن سولفید ادوات هوادهنده باید جریان هوای مناسب برای انتقال هیدروژن سولفید خروجی وجود داشته باشد در غیر اینصورت گاز هیدروژن سولفید در هوای فوقانی سطح آب تجمع یافته و یک محیط خورنده و خطرناک بوجود می آورد.
اگرچه هوادهی روش اصلی خروج هیدروژن سولفید از آب است ولی اکسیداسیون نیز مقدار کمی از آنرا از آب و فاضلاب خارج می کند.
سختی به صورت غلظت کاتیون های فلزی چند ظرفیتی در محلول تعریف می شود. در شرایط فوق اشباع کاتیون های سختی با آنیون ها در داخل آب واکنش داده و تشکیل رسوب جامد می دهد. عمده یون های فلزی چند ظرفیتی مسبب سختی شامل : کلسیم و منیزیم می باشند.
سایر یون ها ممکن است شامل آهن و منگنز به صورت های احیا شده استرانسیم و آلومینیوم باشد.
قسمت عمده سختی در آب های طبیعی به وسیله کلسیم و منیزیم ایجاد می شود. بدین لحاظ سختی کل را می توان به سختی کلسیمی و منیزیمی تقسیم نمود. اگر سختی کلسیمی تعیین شود، سختی منیزیمی را می توان با کسر کردن سختی کلسیم از سختی کل محاسبه نمود.
بخشی از سختی کل آب که از نظر شیمیایی معادل کربنات و بی کربنات موجود در آب است. سختی کربناته از محلول جدا می شود، زیرا یون های کربنات و بی کربنات که با این نوع سختی مرتبط است، در درجه حرارت های بالا مانند دیگ های بخار رسوب می کنند.
سختی کربناته، سختی موقت نیز نامیده می شود، زیرا با جوشاندن طولانی می توان آن را رسوب داد. مقدار سختی مازاد بر سختی کربناته سختی غیرکربناته نامیده می شود
سختی غیرکربناته، سختی دائم نیز نامیده می شود، زیرا امکان جداسازی و یا رسوب دادن آن از طریق جوشانیدن وجود ندارد. کاتیون های سختی غیرکربناته در ترکیب با آنیون های سولفات، کلرور و نیترات می باشند.
سختی آب معمولا برحسب میلی اکی والان در لیتر یا میلی گرم در لیتر کربنات کلسیم بیان می شود. عموما، آب های سبک تر از 50 میلی گرم در لیتر برحسب کربنات کلسیم خورنده می باشند، در حالیکه آب های با سختی بالاتر از 80 میلی گرم در لیتر منجر به افزایش مصرف صابون می شوند و سختی بالای 200 میلی گرم در لیتر ممکن است سبب ایجاد پوسته در لوله های سیستم آبرسانی شود. سرب، کادمیوم، روی و مس در آب ممکن است در اثر خوردگی لوله توسط آب های سبک بوجود بیاید.
بنابراین مقدار سختی مطلوب باید بین 50 تا 80 میلی گرم در لیتر و سختی 80 تا 150 میلی گرم در لیتر بعنوان سختی قابل قبول، سختی بالای 150 میلی گرم در لیتر بعنوان سختی نامطلوب و سختی بالای 500 میلی گرم در لیتر بعنوان سختی غیرقابل قبول شناخته می شود.
بنظر می رسد که بین سختی آب و تعداد بیماران قلبی و عروقی رابطه معکوس وجود دارد. در مناطقی که از آب شرب سبک استفاده می شود. تعداد بیماران مبتلا به بیماری های قلب و عروق به طور قابل ملاحظه ای بیشتر است.
ازن در بسیاری از صنایع قابل استفاده و مفید است یکی از این صنایع کاربرد ازن در خشکشویی است.
استفاده از ازن در خشکشویی باعث کاهش هزینه مصرف انرژی می شود. زیرا در صورت استفاده از ازن دیگر نیازی به انرژی برای تامین آب گرم نیست و می توان لباس ها را با آب سرد شست. در بسیاری از کشورها تامین انرژی هزینه بالایی دارد.
در صورت استفاده از ازن در خشکشویی مصرف مواد شیمیایی بسیار کاهش پیدا میکند. در این صورت مواد شیمیایی و محصولات جانبی کمتری وارد محیط زیست می شود و آسیب کمتری به محیط زیست وارد می کند. ازن چون در محل تولید میشود به انبار و نگهداری نیازی ندارد و ایمنی و هزینه های انبارداری کاهش پیدا می کند.
بدلیل مصرف کمتر مواد شیمیایی و استفاده از آب با دمای پایین تر طول عمر لباس ها نیز افزایش پیدا می کند. در صورتیکه لباس آلودگی میکروبیولوژیکی داشته باشد مانند
بسیار مفید و پرکاربرد است. یکی از کاربردهای ازن خاصیت بوبری آن است که باعث می شود فاضلاب خشکشویی بویی تولید نکند.
ازن نسبت به مواد شیمیایی خاصیت اکسید کننده ای بیشتری دارد.